Gisteren sprak ik een medewerker van een grote recruitmentorganisatie. Het kantoor is weer deels geopend en ze verwachte een sollicitatie in real life. “Maar dat is natuurlijk helemaal niet meer nodig!” Alsof we wakker zijn geworden in een wereld die solliciteren in real life (als vastgeroeste staat van zo-doen-we-dat) heeft los gelaten. Kortom: ik denk dat we steeds meer en steeds vaker gaan videosolliciteren, ook na corona. En dat is een vak apart. Na een gros sollicitaties via deze weg heb ik dan ook een aantal manieren om me voor te bereiden. Want hoe doe je dat nou: videosollicitaties?
1. De voorbereiding zit hem in de details
We beginnen niet met de magie van videosollicitaties, maar wat voor mij wel essentieel is: de voorbereiding. Zo is een opgeruimd huis het halve werk, maar is ook mijn voorkomen en het checken van de techniek voorbereiding die zorgt dat ik lekker de sollicitatie in kan. Mijn lijstje met voorbereidingen die ik normaliter doe:
- Kleding maken de mens, net als schoenen
Je ziet maar een klein deel van je outfit, maar ik ben een voorstander van jezelf aankleden zoals je anders ook zou doen. Ik werk überhaupt niet zonder schoenen aan, want zonder voel ik me te relaxed. Dus mijn geliefde Nike Air Max gaan aan, want daar doe ik elke sollicitatie op. Daarnaast draag ik vaak iets met kleur en een subtiel kettinkje. Ze moeten toch de hele tijd naar je kijken, dan kan het maar beter een fijn uitzicht zijn. Vaak ook (deels) een pak, want daar voel ik me de meest zekere en betere variant van mezelf in, maar dat is uiteraard voor iedereen anders. Doe waar je je beste zelf in voelt. - Gezichtje in de make-up
En vaak net iets meer highlighter dan op een normale dag. Ik vind mezelf er altijd net wat stralender en gezonder uit zien. Extra puntje van voorbereiding: mijn bril schoonmaken. Stel je voor dat ze die vieze vegen zien. - Vragen op papier
Tijdens ‘live’ sollicitaties vind ik het altijd zo stom om een notitieboekje bij me te hebben met vragen. Nu we toch niet zien wat de ander heeft liggen, heb ik altijd een notitieboekje naast me. Met standaard vragen zoals ‘wat zijn de belangrijke eigenschappen in het team?’ maar ook inhoudelijke vragen zoals met welke systemen gewerkt wordt. Kun je tijdens het gesprek makkelijk spieken. En als er wordt gevraagd of je nog vragen hebt kun je altijd daar op terug vallen. - De techniek checken
Ruim op tijd (vaak een kwartier van tevoren) check ik welk systeem wordt gebruikt (Google Hangouts, Zoom, Teams) en of ik het vast kan klaarzetten. Als je nog iets moet downloaden, doe dat dan. - Het beeld van de camera checken
Vaak doe ik van tevoren al de camera aan, zodat ik kan zien wat zij straks gaan zien. Ik wissel wel eens van plek (woonkamer <> werkkamer) en laatst stond er ineens een verloren schildersezel achter me. Die heb ik toch even aan de kant gezet. Ook kijk ik of ik goed zit qua hoogte en of mijn haar goed zit. Mascha van Beautygloss deelt in deze video goede tips, zoals het plaatsen van de camera op ooghoogte en het checken van de belichting. Bij mij gaat in de ochtend vaak een deel van het zonnescherm naar beneden, zodat er geen gek fel licht op me schijnt. - Een fles water klaarzetten
Je krijgt een droge mond van dat al gepraat! Het kan ook helpen om een slokje te drinken om een vraag even te pauzeren. - Ik laat mijn vriend weten van hoe laat tot hoe laat ik sollicitatie heb, zodat ik ongestoord mijn gesprek kan voeren.
En natuurlijk zijn er nog een hoop standaard dingen zoals de telefoon en andere melding-gevers op stil; genoeg hebben gegeten; naar de wc gaan net voor het gesprek; de salarisindicatie in je hoofd bedacht; weten welke functie het is en de LinkedIn profielen van de mensen waar je mee spreekt te hebben gecheckt. Maar ik mag hopen dat je dit allemaal van nature al doet.
2. Werk aan je energie
Voordat ik naar ‘gewone’ sollicitaties ging zette ik me tijdens de reis in een bepaalde positieve staat vol energie. Nu ik dit schrijf vraag ik me af hoe ik uit moet leggen hoe ik dat doe, maar ik zal een poging wagen.
Allereerst zorg ik dat ik in ieder geval ‘s ochtends gemediteerd heb. Mijn hoofd maakt dan minder gekke sprongetjes en is rustiger door de dag heen. Niet onbelangrijk tijdens een sollicitatie waarin je je focus een uur lang bij het gesprek moet houden.
Daarnaast zorg ik dat ik voor aanvang mezelf in een positieve staat zet. Mijn glimlach gaat omhoog, ik spreek mezelf aan om me sterk en positief te voelen, open mezelf voor de wereld om me heen en laat energie in mezelf vrij. Dit klinkt super vaag en ik weet dus zelf ook niet hoe ik het precies doe. ‘In het echie’ (dus voor corona) doe ik dit ook en probeer ik met al mijn enthousiasme aanwezig te zijn op de momenten dat ik onderweg ben en aan kom. Zodat ik met een positieve en vooral sterke vibe het gesprek in ga.
Ik zal je eerlijk zeggen: ik deed dit bij de eerste videosollicitaties dus niet. En daar kwam ik ook belabberd uit. Ik voelde me blugh, kon mezelf niet enthousiast maken in het gesprek, vond het maar lastig en was niet helemaal bij het gesprek. Dus na die eerste keren paste ik dit gedrag snel weer aan aan wat eerder werkte. Worden de sollicitaties zelf ook een stuk leuker en energieker van.
3. Be the real deal
En dan: begint je sollicitatie. Rond of net voor het tijdstip ga je naar de link van je sollicitatie. Het maakt niet uit als je de eerste of de laatste bent. Knoop een gesprekje aan over deze gekke situatie, dat iedereen moet behelpen en of ze al eerder videosollicitaties hebben gehad. Dat doe ik elke keer en maakt het meteen een menselijk gesprek. Plus: je weet of ze zelf al ervaringen hebben met het ongemakkelijke en nieuwe wat videosollicitatie heet en hoe gewend ze zijn aan de nieuwe situatie. Mijn ervaring leert dat de meeste mensen (eventuele collega’s) minder vaak een videosollicitatie hebben gedaan en dus ook nog moeten leren. Soms ligt het ongemakkelijke gesprek dus niet alleen bij jou!
Nog meer dan ooit hoor je jezelf te zijn, want het gaat er om dat ze jou leren kennen om wie je bent. Zelf begin ik met voorstellen dan ook vaak over het feit dat ik sinds 2 maanden samen woon met mijn vriend in Utrecht: net op tijd dus. Deel persoonlijke verhalen in plaats van alleen te praten over werk, want je blijft bovenal mens en collega. Vaak benoem ik over mijn studie- en loopbaan dat ik geen echte designer ben, maar wel heel erg aan ga op creatie en impact; net als dat ik enorm nieuwsgierig ben naar onderzoek doen naar en met je gebruikers. En zo vertel ik al heel veel over mezelf terwijl ik alleen nog maar een paar feitjes heb verteld.
En nee, ik bedoel dan niet dat je jezelf niet hoeft te verkopen. Want ook dat hoor je te doen in zo’n gesprek! Ik bedoel alleen dat je jezelf mag laten zien, door de regels heen mag laten doorschemeren wat je nog meer boeit, hoe je in het leven staat en dat je dus echt niet perfect hoeft te doen voor de camera. Als je gewend bent om grapjes te maken, te checken of de recruiters je nog volgen, of om anekdotes te vertellen: doe dat dan nu ook! Dat maakt je misschien kwetsbaarder, maar juist daardoor ook menselijker. En dat is volgens mij waar (vooral) recruiters nog het meest op aan gaan in deze tijd: menselijke gesprekken in tijden waarin we juist de menselijke aspecten missen.
4. Voer een gesprek, geen interview
Natuurlijk is het even wennen wie het gesprek leid, maar meestal gaat dat vanzelf. Een goede sollicitatie is in mijn ogen geen interview, maar een gesprek. Dat betekent wel dat je soms half door iemand heen praat omdat je tussendoor nog een vraag stelt. Dat gebeurt! En juist daar moet je niet bang voor zijn.
Stel vragen op het moment dat je ze hebt. Als het over het team gaat, vraag dan wat je wil weten over dat team. Wacht niet te veel af. Ik geloof namelijk dat geen enkele recruiter of collega zit te wachten op iemand die dat doet.
Mijn beste gesprekken zijn die waar ik op het eind eigenlijk geen vragen meer heb, omdat alles gaandeweg al is besproken. Zo’n gesprek is vooral heel erg leuk om te doen! Natuurlijk bedenk je er altijd nog wel een als ze vragen ‘heb je nog vragen?’. Zeg vooral dat je meeste vragen al zijn beantwoord door het fijne gesprek en knal er dan nog een in die een andere inkijk heeft.
Een paar van mijn persoonlijke algemene favorieten qua vragen om te stellen in het gesprek en die ik dus ook vaak op het eind nog stel:
- Wat heb je nodig om jouw werk goed te kunnen doen? Wat verwacht je van mij als [functienaam] daarin?
- Wat kenmerkt het team, welke eigenschap(pen) en hoe uit zich dat? Op welke manier gaat het team met elkaar om?
- Wat zijn de kernwaarden van de organisatie/afdeling/team?
- Wat zijn de grootste uitdagingen op dit moment?
- Wat vindt je het mooiste project tot nu toe en waarom?
- Als je zou moeten kiezen: vooraf toestemming vragen of achteraf sorry zeggen?
Waarom ik deze vragen graag stel? Omdat ze altijd iets van een persoonlijke ervaring meebrengen en je dan ook merkt wat hen raakt. Vaak zijn het teamervaringen waar ze met trots over spreken: zo leuk om te horen!
5. En: gewoon gaan!
Maak er wat leuks van en oefening baart kunst. De eerste keren ging het bij mij ook niet helemaal vlekkeloos, omdat ik nog zoekende was wat voor mij werkt. Inmiddels kan ik zeggen dat ik goede videosollicitaties heb gehad en wel redelijk gewend ben aan deze nieuwe ‘normaal’.
Daarnaast kan het gemis van enthousiasme en energie ook nog wel eens liggen aan ‘de andere kant’ van het beeldscherm. Soms ligt het ook gewoon niet aan jou en kan de ander zijn/haar vragen minder goed of enthousiast overbrengen. Het moet van beide kanten komen.
Wat daarbij kan helpen is om aan het eind van het gesprek eerlijk terug te geven wat je er van vond en/of het gesprek samen te vatten. Soms doet de recruiter dit al, vooral als het positief is, en daardoor ga je zelf ook met een beter gevoel het gesprek weer uit. Anders blijft het onbesproken en weet je eigenlijk niet wat voor indruk je hebt achterlaten.
Net als elke sollicitatie, ongeacht live of via video: gewoon opnieuw blijven proberen. Uiteindelijk merk je het in het gesprek zelf ook als de match er is, of niet. Zelfs van zo’n afstand.
Tot zo ver mijn ervaringen en tips voor videosollicitaties. Het blijft een vak op zich. Je mist toch de energie in de ruimte, het binnenkomen bij een kantoor, de handdruk, het kopje koffie en de interactie met andere collega’s. Dus je moet op je eigen manier het beste er van maken om een goede indruk achter te laten én niet te vergeten(!) te krijgen.
You are awesome!
X Berry